Roboty ziemne to podstawowe lub pomocnicze prace budowlane, mające na celu odpowiednie przygotowanie gruntu zgodnie z dokumentacją projektową. Związane są przede wszystkim z wydobyciem gruntu lub przemieszczeniem go w inne miejsce oraz nadaniem mu oczekiwanego kształtu. Spotykamy je zarówno w budownictwie lądowym, jak i wodno-inżynieryjnym.
Czym są roboty ziemne?
Roboty ziemne polegają na urabianiu różnego rodzaju gruntu. Związane są z takimi czynnościami, jak: oddzielanie warstwy gruntu (urobku); przemieszczanie warstwy gruntu na zwał lub na maszyny transportowe; przesuwanie, zasypywanie i zagęszczanie urobku oraz jego załadunek i rozładunek. Roboty ziemne wymagają zastosowania specjalistycznych maszyn budowlanych o różnym podwoziu – najczęściej kołowym lub gąsiennicowym. Wyróżniamy wśród nich koparki, ładowarki, spycharki, zrywarki, równiarki, zgarniarki oraz walce i ubijarki. W przypadku bardzo trudnych warunków terenowych i dużych obciążeń stosuje się aktywne układy urabiania, wprowadzając dodatkowe czynniki wspomagające, jak sprzężone gazy czy prąd elektryczny.
Klasyfikacja robót ziemnych
Roboty ziemne dzielimy na trzy podstawowe typy, uzależnione od specyfiki podejmowanych w ich ramach czynności:
- Porządkowe roboty ziemne. Spełniają funkcję przygotowawczą. Wyróżniamy wśród nich przede wszystkim usuwanie zbędnych elementów roślinnych, jak darnina, starodrzew czy pnie i krzewy. Przed rozpoczęciem właściwych prac należy również spulchnić glebę oraz odprowadzić wody odpadowe. Na tym etapie wytycza się także budowle ziemne.
- Podstawowe roboty ziemne. Zaliczamy do nich makroniwelację i niwelację, a także wykopy szeroko i wąsko-przestrzenne pod obiekty budowlane, rowy, drogi i instalacje. Do tej grupy zaliczymy także wykonywanie nasypów oraz zasypek i podsypek.
- Wykończeniowe roboty ziemne. Polegają głównie na wyrównywaniu dna wykopów oraz wykonywaniu wykopów pod fundamenty. Skarpy należy wyrównać i zagęścić, nasypy wyprofilować oraz przeprowadzić mikroniwelację. To również moment na ziemne prace ogrodowe – ułożenie ziemi roślinnej i darni oraz kształtowanie małej architektury.
Biorąc pod uwagę kształt i rozmiary terenu, roboty ziemne można podzielić na:
- Liniowe roboty ziemne, na wąskich pasach terenu (drogi, torowiska, rurociągi).
- Powierzchniowe roboty ziemne, na rozległych terenach (lotniska, place miejskie).
- Wykopy budowlane, do wykonywania części podziemnych i fundamentów.